SAHİP ATA BEY OĞULLARI
672-734 H. / 1275-1343 M.

SAHİP ATA FAHREDDİN ALİ
 
TACETTİN HÜSEYİN
672-674 H. 
 1275-1277 M.
NUSREDDİN HASAN
672-674 H.
1275-1277 M.
ŞEMSEDDİN MEHMET
674-684 H.
1277-1287 M.
NUSREDDİN AHMED
684-684 H.
1287-1287 M.
MUZAFFEREDDİN DEVLE
684-734 H.
1287-1333 M.

Anadolu Selçuklu veziri Sahip Ata Fahrettin Ali'nin oğulları tarafından Afyonkarahisar ve yöresinde kurulan Türk beyliği (1275 - 1343).

Bu beyliğin kurucusu Ebû Bekir oğlu Hüseyin oğlu Sâhib Ata Fahreddin Ali de, 1266'dan 1285'e kadar 19 yıl Türkiye vezîri idi. Büyük bir devlet adamı olarak tanınmış, pek çok da hayır eseri bırakmış, ilmi ve güzel san'atları himaye eylemiştir. Çok zengin olduğundan kendisine Hoca Sahip Ata Fahreddin Ali denilirdi. Sâhib Ata, hayatında Afyon'u malikâne olarak aldı. O zamana kadar "Kara Hisar" denen şehre onun adına izafeten "Karahisâr-ı Sâhib dendi. Sonra "Afyonkarahisar" olmuştur. Çünkü Anadolu'da başka "Kara Hisar"lar da vardı ki, en tanınmışı, Şebinkarahisâr'dır ve eski adı Şarkî Kara Hisar'dır.
     Birkaç Anadolu Selçuklu hükümdarına vezirlik yapan Sahip Ata Fahrettin Ali, 3.Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde (1265 - 1282) Anadolu'yu denetimi altına alan İlhanlı hükümdarı Abaka Han tarafından Moğollara karşı Memluklarla işbirliği yaptığı gerekçesiyle vezirlikten uzaklaştırılarak tutuklandı (1272). Bir süre sonra hapisten kurtulan Sahip Ata, Abaka'nın huzuruna çıkarak yeniden vezir olma hakkını kazandığı gibi, oğulları Tacettin Hüseyin ile Nusrettin Hasan'a Afyonkarahisar (Karahisar) ve yöresinin has olarak verilmesini sağladı (1275). Sâhib Ata, oğullarının niyabeti ile Afyon başkent olmak üzere çevrenin beyliğini idare etti. 25 şevval 687'de (23 kasım 1288)  Aksaray'da öldü. Kızı Melike Hatun'un da adını biliyoruz.       

    Böylece Sahipataoğulları Tacettin ve Nusreteddin'in ortak yönetimi altında kurulan beylik, Karamanoğlu Mehmet Bey ile düzmece Selçuklu şehzadesi Cimri'nin Konya'yı ele geçirmeleri üzerine 675H. (1277) onlara karşı harekete geçti. Karamanlılarla yapılan Değirmençayı Savaşı'nda 675H. (1277), Tacettin Hüseyin ve Nusreteddin Hasan ölünce, Hasan'ın oğlu Şemsettin Mehmet  beyliğin başına getirildi. Mehmet Bey, Germiyanoğlu'nun damadı idi. Onun devrinden itibaren takriben yirmi yıl süreyle Denizli bölgesi Sâhib Atâoğulları ve Germiyanoğulları arasında bir çekişme sahası olmuştu. 
  Şemsettin Mehmet de Germiyanoğulları'nın bir saldırısını önlemek için giriştiği savaşta ölünce 686H. (1287), yerine oğulları Nusreteddin Ahmed ve Muzaffereddin Devle beyler geçtiler. Ahmed Bey, tahttan feragat edip Kütahya'ya ana tarafından bağlı bulunduğu Germiyan Sarayı'na gitti. 1308'e kadar Türkiye Hakanlığı'nın bir parçasını teşkil eden beylik, sonuna kadar İlhanlılar'ı metbû tanımıştır.  İlhanlı Beylerbeyi Emîr Çoban Anadolu'ya geldiği zaman itaatlerini bildiren Anadolu beylikleri arasında Sâhib Atâoğulları da bulunuyordu (1314).  İlhanlılar'ın Anadolu genel valisi Timurtaş, kendisine başkaldıran uç beylerini denetim altına almak için sefere çıktığında, Sahipataoğlu Nusreteddîn Ahmet, Germiyanoğulları'na sığındı. Karahisar'ı kuşatan Timurtaş, babası Emir Çoban'ın İlhanlı hükümdarı Ebu Sait tarafından öldürülmesi üzerine kuşatmayı kaldırıp Mısır'a kaçınca (1327), yurduna geri dönen Muzaffereddin Devle, Germiyanoğulları'nın egemenliğini tanıdı.
   Önce bütün Afyon çevresine hâkimken, gittikçe küçülmüş, şehirle civarından ibaret kalmış, daha fazla Germiyan tesirine düşmüş, nihayet Germiyan beyliğine katılmıştır. Devlet Bey'in oğulları, Germiyanoğulları zamanında da şehirde nafiz olmuşlardır. Bazı kitaplarda Afyon'a, bu Devle Bey'e izafeten "Kara-Hisâr-ı Devle" de denilmektedir.  Muzaffereddin Devle 734 Safer (1333 Ekim)' de vefat etmiştir. Onun oğul ve kızları Afyon'da Sahibler türbesinde defnedilmişlerdir. 
   Beyliğin sahip olduğu şehirler Karahisar , Sarıkavak, Sandıklı ve Baklandır 1000 kadar köyü 4000 kadar atlı askeri vardı.


© eroncoins.com

Koleksiyon İzmir Arkeoloji Müzesine kayıtlıdır.